Οψιγιάς
Οψιγιάς
Η γραφή των Βενετσάνικων απογραφών είναι ορθή. Το όνομα είναι Ψυγειάς. Το Ο είναι το άρθρο που συνεκφέρεται και το αλλοιώνει. Το ρήμα είναι ψύγω-ψύχω, που έχει και τη σημασία στεγνώνω, ξηραίνω. Με τη σημασία αυτή απαντάται στον Ερωτόκριτο: Η Αρετούσα. [Πηγή: Σπανάκης Γ. Στέργιος (1991). Πόλεις και Χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων. Ηράκλειο].
Είναι ένα όμορφο χωριό μέσα στο πράσινο, το οποίο διατηρεί σήμερα όμορφα δείγματα παραδοσιακής, κρητικής αρχιτεκτονικής. Ο επισκέπτης εδώ θα συναντήσει μερικά παλιά πετρόκτιστα σπίτια, καθώς επίσης και την παραδοσιακή κρήνη του χωριού με τις χαρακτηριστικές συστοιχίες ορθογώνιων γουρνών. Στο κέντρο του χωριού υπάρχει ο ενοριακός ναός Αγίου Νικολάου που είναι χτισμένος πριν από τα τέλη του 19ου και στις βόρειες παρυφές του βρίσκεται ο υστεροβυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος σώζει τοιχογραφίες στο εσωτερικό του.
Ακόμα, μέσα από το χωριό ξεκινάει μια υπέροχη πεζοπορική διαδρομή που οδηγεί στο ναό της Αναλήψεως του Σωτήρος στην κορυφή του όρους Σάμιτος. Από το σημείο αυτό μπορεί κάποιος να απολαύσει την πανοραμική θέα προς τους γύρω ορεινούς όγκους και την κοιλάδα του Αμαρίου.
Το χωριό εορτάζει κάθε χρόνο στις 17 Ιανουαρίου, ανήμερα εορτής του Αγίου Αντωνίου και πολιούχος του είναι ο Άγιος Νικόλαος.