Περίπου 10 χλμ. βορειοανατολικά του οικισμού Πλάτανος, ακολουθώντας την Επαρχιακή οδό Καμάρων-Ανωγείας, μπορεί κάποιος να βρει παλιά μιτάτα πάνω στον Ψηλορείτη. Αυτά χρησιμοποιούνταν ως χώροι τυροκόμησης ή και ως εποχικά καταλύματα των βοσκών. Όπως όλα τα αρχιτεκτονήματα αυτού του τύπου, είναι χαμηλά κτίσματα με μικρά ανοίγματα, χτισμένα με ξερολιθιά* χωρίς συνδετικό υλικό πάνω στον Ψηλορείτη σε απόλυτη αρμονία με το πετρώδες τοπίο του βουνού. Συνηθέστερα ήταν κυκλικά κτίσματα, τα οποία ήταν και πιο ανθεκτικά, αλλά υπήρχαν και ορθογώνια. Αν έρθετε εδώ, αξίζει να μπείτε μέσα για να δείτε το εσωτερικό, διαμορφωμένο κι αυτό αποκλειστικά με λίθινα στοιχεία, όπως οι πάγκοι και τα ερμάρια, αλλά και την εντυπωσιακή οροφή, κτισμένη κατά το εκφορικό σύστημα, θυμίζοντας τους πανάρχαιους μινωικούς τάφους.

_____

*ξερολιθιά: τοιχοποιία με ακατέργαστους λίθους, χωρίς συνδετικό υλικό.

*εκφορικό σύστημα: κτίσιμο κατά το οποίο τα δομικά υλικά τοποθετούνται σε σειρές που εξέχουν σχηματίζοντας θόλο.