Γερακάρι
Γερακάρι
Η πρώτη αναφορά του εμφανίζεται σε χειρόγραφο του 14ου αιώνα και εικάζεται ότι ιδρύθηκε κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, καθώς το όνομά του ίσως σχετίζεται με τη Βυζαντινή ονομασία «ιερακάριος», αυτός δηλαδή που εκτρέφει ιεράκια (γεράκια) με σκοπό το κυνήγι. Η εκδοχή αυτή είναι η επικρατέστερη καθώς μέχρι τα τελευταία χρόνια το χωριό ονομαζόταν «ο Γερακάρης». Η κατοίκηση ωστόσο στη θέση αυτή μαρτυρείται από πολύ νωρίτερα της αναφοράς του χειρογράφου, όπως επιβεβαιώνουν ευρήματα υστερομινωικής περιόδου στο χωριό και στην ευρύτερη περιοχή.
Το Γερακάρι, ένα από τα μαρτυρικά χωριά του Αμαρίου, οικοδομήθηκε πάνω από τις στάχτες και τα ερείπια που άφησε πίσω της η εκδικητική μανία των Ναζί, όταν στις 22 Αυγούστου του 1944 το έκαψαν ολοσχερώς και εκτέλεσαν 49 κατοίκους. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο καταστράφηκαν και εκκλησίες του χωριού Ενετικής περιόδου. Από αυτές σώζεται μια Βενετσιάνικη καμπάνα με ανάγλυφη διακόσμηση, η οποία βρίσκεται σήμερα στο Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Λίγο έξω από το χωριό υπάρχουν ενδιαφέροντα αξιοθέατα που μπορεί να δει κανείς. Ανατολικά από το Γερακάρι, στη θέση Φώτης, υπάρχει ο ανακαινισμένος υστεροβυζαντινός Ναός του Αγίου Ιωάννη (13ος αι.), στο εσωτερικό του οποίου διατηρείται ο τοιχογραφικός διάκοσμος ακέραιος. Στο σημείο του Φώτη υπήρχε παλαιός οικισμός της Επαρχίας Αμαρίου. Νότια θα βρείτε το γραφικό, πλην όμως σχεδόν εγκαταλελειμμένο, χωριό Γουργούθοι, όπου αξίζει να επισκεφθείτε τον κοιμητηριακό Ναό του Αγίου Ιωάννη και της Αγίας Άννας.
Όσοι αγαπάτε τους περιπάτους στη φύση, μπορείτε από εδώ να εξορμήσετε προς το οροπέδιο Γιους Κάμπος με τις κόκκινες τουλίπες, το περίφημο Χαϊνόσπηλιο, τη μικρή σπηλιά πάνω στο όρος Κέδρος που φιλοξένησε το Γερμανό στρατηγό Κράιπε και τους απαγωγείς του. Στο σημείο αυτό οδηγεί ένα βατό, ορειβατικό μονοπάτι που ξεκινάει νότια του χωριού. Η διαδρομή θα σας συναρπάσει!
Το παραδοσιακό πανηγύρι του οικισμού γίνεται κάθε χρόνο στις 20 Ιουλίου, ανήμερα εορτής του Προφήτη Ηλία.